Słowacja postanowiła nie uwzględniać nowego systemu handlu emisjami ETS 2 w nowelizacji ustawy o handlu emisjami, mimo że Unia Europejska wymagała jego wdrożenia do 25 września 2023 roku.

Ta decyzja, która wywołała kontrowersje zarówno w Bratysławie, jak i w Brukseli, podkreśla rosnące napięcia w kwestii polityki klimatycznej oraz przyszłości dekarbonizacji sektorów energetycznych i transportowych w Europie.

Opóźnienia we Wdrożeniu ETS 2

Zgodnie z informacjami portalu Euractiv, Słowacja już dwukrotnie nie dotrzymała terminów wprowadzenia systemu ETS 2. Pierwszy termin, wyznaczony na 31 stycznia 2023 roku, nie został zrealizowany, a po jego przedłużeniu do 30 czerwca 2024 roku, Bratysława ponownie nie sprostała wymaganiom. W lipcu 2023 roku Komisja Europejska formalnie wezwała 26 państw członkowskich do przyspieszenia transpozycji dyrektywy ETS 2, wyznaczając dodatkowe dwa miesiące na implementację do prawa krajowego. ETS 2 miałby objąć nie tylko sektory energetyczne i przemysłowe, ale również paliwa transportowe oraz grzewcze, co mogłoby bezpośrednio wpłynąć na codzienne życie obywateli.

Powody Odrzucenia ETS 2 przez Słowację

Minister środowiska Słowacji, Tomáš Taraba, wyjaśnił, że głównym powodem odrzucenia systemu ETS 2 jest ochrona obywateli przed wzrostem cen paliw, benzyny oraz ogrzewania. „Nie wprowadzimy na tym etapie podwyżek cen ogrzewania, benzyny lub oleju napędowego. Ponadto, wezwaliśmy Komisję Europejską do ponownego rozważenia dyrektywy” – powiedział Taraba. Słowacja, pomimo początkowego poparcia dla ETS 2, zdecydowała się odstąpić od jego wdrożenia, co może mieć wpływ na całościowy obraz walki z emisjami w Europie.

Znaczenie Systemu ETS dla Polityki Klimatycznej

System ETS (ang. Emissions Trading System) jest kluczowym elementem polityki klimatycznej Unii Europejskiej, mającym na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych w najbardziej zanieczyszczających sektorach, takich jak przemysł ciężki i energetyka. Od momentu wprowadzenia w 2005 roku, ETS przyczynił się do zmniejszenia emisji w tych branżach o około 47%. Jednak emisje z sektorów ogrzewania i transportu nie zmalały w podobnym stopniu, co doprowadziło do konieczności wprowadzenia ETS 2, obejmującego paliwa wykorzystywane w transporcie i ogrzewaniu.

Sprzeciw i Koszty Wdrożenia ETS 2

Decyzja Słowacji nie jest odosobniona w kontekście rosnących obaw o koszty wdrożenia ETS 2. Politycy opozycji, jak Konfederacja w Polsce, ostrzegali przed znacznymi kosztami związanymi z nowym systemem. Przedstawiciele ugrupowania prognozowali, że koszt wdrożenia ETS 2 może wynieść nawet 25 miliardów złotych rocznie. „Nowy podatek od węgla, gazu i paliw samochodowych został uchwalony w Unii Europejskiej w ubiegłym roku i aż do teraz otaczała go zmowa milczenia” – mówił Michał Wawer z Konfederacji.

Konsekwencje Dla Polityki Klimatycznej UE

Odrzucenie ETS 2 przez Słowację może mieć dalekosiężne konsekwencje dla polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Jeśli Bratysława będzie trwać przy swojej decyzji, istnieje ryzyko, że inne państwa członkowskie również będą dążyły do renegocjacji swoich zobowiązań. Decyzja ta może spotkać się z krytyką ze strony innych krajów oraz organizacji ekologicznych, ale jednocześnie jest to sygnał, że koszty społeczne i gospodarcze polityki klimatycznej stają się coraz bardziej istotnym elementem debaty nad przyszłością dekarbonizacji Europy.

Co Dalej?

Dalsze kroki Słowacji oraz reakcje innych państw członkowskich UE będą miały kluczowy wpływ na przyszłość unijnej polityki klimatycznej. Decyzja Bratysławy, choć kontrowersyjna, otwiera szerszą dyskusję na temat kosztów transformacji klimatycznej i jej realnego wpływu na obywateli. Biorąc pod uwagę rosnące napięcia w Europie, warto uważnie obserwować rozwój sytuacji oraz ewentualne renegocjacje polityki klimatycznej na poziomie unijnym.